ΣΕΑ Διακόπουλος: “Εάν η Κύπρος δεχθεί ποτέ επίθεση, η Ελλάδα θα βρεθεί ένοπλα στο πλευρό της”
Με μια ξεκάθαρη τοποθέτηση που διαλύει κάθε περιθώριο παρερμηνείας για την πραγματική οπτική της Ελλάδας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο αντιναύαρχος ε.α. Αλέξανδρος Διακόπουλος, Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ) του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, δηλώνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο στο πλαίσιο συνέντευξης στην κυπριακή εφημερίδα “Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ” και τον συνάδελφο Μάριο Πούλλαδο, ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αφήσει στην τύχη της την Κυπριακή Δημοκρατία, σε περίπτωση που υποστεί στρατιωτική επίθεση από την Τουρκία (ποιον άλλον;).
Ο αντιναύαρχος Διακόπουλος μάλιστα τονίζει, ότι πέραν των όποιων συμβατικών υποχρεώσεων, πλέον καθοριστικός παράγοντας δεν είναι τίποτε άλλο παρά η “κοινή μας εδώ και χιλιετίες εθνική και πνευματική ταυτότητα“.
Η διαφορά ανάμεσα στη δραστηριοποίηση ερευνητικών σκαφών στην Ελλάδα και στην Κύπρο, διευκρίνισε ο ΣΕΑ, είναι ότι στην Κύπρο η Τουρκία είναι υπότροπη, ενώ στην Ελλάδα αντιμετωπίσαμε μια άνευ προηγουμένου απόπειρα επιβολής τετελεσμένων, συνοδεία του τουρκικού στόλου.
Στην περίπτωση της Κύπρου έκανε λόγο για πειρατεία, ακριβώς διότι η ανακήρυξη ΑΟΖ έχει γίνει στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, σε αντίθεση με την περίπτωση της Ελλάδας που δεν έχει προχωρήσει τόσο.
Επίσης, όπως αναφέρει, στόχος του ήταν να τονίσει ότι η σχέση της Ελλάδας με την Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να εξισώνεται με αυτή των Κατεχομένων και της Τουρκίας.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει την Κύπρο ως ίσος προς ίσον, ένα νόμιμο και αναγνωρισμένο κράτος και της αναγνωρίζει το δικαίωμα της τελευταίας λέξης σε ό,τι συζητιέται διμερώς, ενώ τα Κατεχόμενα είναι όμηρος της Τουρκίας.
1) Η Τουρκία δηλώνει έτοιμη για διάλογο με την Ελλάδα. Ποια θέματα εκκρεμούν για να συζητηθούν;
Η μοναδική διαφορά στο τραπέζι του διαλόγου είναι ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας και των υπερκείμενων θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Νοτιοανατολική Μεσόγειο αυτό άλλωστε συζητάμε εδώ και σχεδόν 20 έτη στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών που σταμάτησαν το 2016. Διαφορές που προκύπτουν από μονομερείς τουρκικές διεκδικήσεις δεν μπορούν να έχουν και δεν είχαν καμία θέση στο πλαίσιο ενός διαλόγου που στηρίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και δεν μπορεί να διεξαχθεί υπό καθεστώς απειλών και έμπρακτων αμφισβητήσεων των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας μετά την απόφαση της Τουρκίας να απόσχει των παράνομων στοχεύσεων της μετά την de facto ακύρωση της Navtex της 21ης Ιουλίου, συνεπεία της ελληνικής αντίδρασης όπως αυτή εκδηλώθηκε σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο. Μένει να δούμε εάν η Τουρκία εννοεί αυτό που λέει και αν θα προσέλθει στην επανέναρξη των διμερών διερευνητικών συζητήσεων καλόπιστα.
2) Σε ποιο πλαίσιο θα γίνει αυτός ο διάλογος και με ποιους διαμεσολαβητές?
Ο διάλογος θα γίνει με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (ΔΔΘ) όχι τις αυθαίρετες παρερμηνείες του ΔΔΘ από την Τουρκία. Δεν υπάρχει καμιά Ελληνική Κυβέρνηση που θα συζητούσε τις θεωρίες περί Γκρίζων Ζωνών, την αποστρατικοποίηση των απειλούμενων από τη Στρατιά του Αιγαίου νησιών του Ανατολικού Αιγαίου πόσο μάλλον την αξίωση εφαρμογής του εξωφρενικά παράνομου και γεωγραφικά παράλογου μνημονίου οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ δύο κρατών που δεν διαθέτουν καν κοινά θαλάσσια σύνορα.
Η μέθοδος του διαλόγου είναι η επανενεργοποίηση των ομάδων διερευνητικών επαφών που δεν έχουν συναντηθεί από το 2016 ενώ ο μόνος ευδόκιμος διαμεσολαβητής είναι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το οποίο για να μπορέσει να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει να καταλήξουμε με την Τουρκία σε υπογραφή συνυποσχετικού κοινής προσφυγής.
3) Ποιες είναι οι ευθύνες της Ελλάδας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας στην παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεδομένης της εισβολής της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατία; Θεωρείται πως όλα όσα έπραξε και πράττει η Ελλάδα ως εγγυητρια δύναμη της ΚΔ επαρκούν;
Οι ευθύνες της Ελλάδας απορρέουν από την τήρηση του πνεύματος και του γράμματος των συνθηκών εγγύησης και συμμαχίας των ιδρυτικών για την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) συνθηκών Ζυρίχης-Λονδίνου αλλά και από την κοινή μας εδώ και χιλιετίες εθνική και πνευματική ταυτότητα.
Η στήριξη της Ελλάδος προς την Κύπρο εκφράζεται και πέραν από το πλέγμα των νομικών εγγυητικών της υποχρεώσεων μέσα από διμερείς πρωτοβουλίες όπως η συνεργασία στους τομείς Άμυνας και Ασφάλειας όπως πρόσφατα είδαμε με τη διενέργεια κοινών αεροναυτικών ασκήσεων το περασμένο φθινόπωρο ανάμεσα στην ελληνική Π.Α. το Π.Ν. την ΕΛΔΥΚ και την Εθνική Φρουρά.
Τέλος καλό είναι να μη ξεχνάμε και την μέγιστη συνεισφορά της Ελλάδας στην ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. Έτσι, η στήριξη που προσφέρει η Ελλάδα στην Κύπρο εκφράζεται και από τον τακτικό συντονισμό των κοινών μας διπλωματικών πρωτοβουλιών ιδίως σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου προωθούμε μαζί πακέτο διευρυμένων κυρώσεων έναντι της τουρκικής οικονομίας οι οποίες σε αρχικό στάδιο θα συζητηθούν σε επίπεδο έκτακτης σύγκλισης του Συμβουλίου των ΥΠΕΞ της Ε.Ε. στα τέλη του Αυγούστου.
Θα ήθελα ωστόσο να είμαι απολύτως σαφής ως προς το γεγονός ότι τις παραμέτρους και τις προτεραιότητες της στήριξης της Ελλάδος προς την ΚΔ τις αποφασίζει η εκάστοτε νομίμως Εκλεγμένη Κυβέρνηση καθώς η ΚΔ αποτελεί ανεξάρτητο κράτος κάτι το οποίο σεβόμαστε και στηρίζουμε. Η συμπεριφορά μας είναι σε πλήρη αντιδιαστολή με τη συμπεριφορά της Τουρκίας προς τη ψευδοκυβέρνηση του παράνομου ψευδοκράτους που οικοδομεί η κατοχική Τουρκία στο βόρειο τμήμα της Κύπρου από το 1983.
4) Μια πρόσφατη δήλωσή σας άφηνε να εννοηθεί ότι άλλο η περίπτωση Orucs Reis και άλλο το Barbaros σχολιάστηκε έντονα στην Κύπρο. Τι ακριβώς θέλατε να πείτε;
Σας ευχαριστώ που μου δίνετε τη δυνατότητα να διευκρινίσω την καλόπιστη θέλω να πιστεύω σύγχυση που έχει προσληθεί. Αυτό που εννοούσα και εννοώ είναι ότι ήταν η πρώτη φορά που η Τουρκία επιχείρησε μέσω του Orucs Reis να εκτελέσει τέτοιας κλίμακας παράνομη σεισμογραφική έρευνα εντός τμήματος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, με συνοδεία μάλιστα όλου του Στόλου της!
Η Τουρκία δεν πήγαινε έτσι, να κάνει μόνο μια καταπάτηση αλλά και εν δυνάμει να προκαλέσει θερμό επεισόδιο. Αυτή της η προσπάθεια αποτράπηκε με τον τρόπο που απετράπη και η Τουρκία αναδιπλώθηκε. Στη Κύπρο όμως η Τουρκία είναι υπότροπη!
Επίσης σκοπός μου ήταν να τονίσω με έμφαση την κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο Κράτος. Στις επιμέρους διαφορές των δύο περιπτώσεων συμπεριλαμβάνω και το γεγονός ότι στη περίπτωση του Orucs Reis είχαμε απόπειρα επιβολής τετελεσμένων μέσω επιθετικής διεκδίκησης ενώ στη Κύπρο η υπάρχει ΑΟΖ κατοχυρωμένη με Διεθνή συμφωνία.
Εξ ου και χαρακτήρισα τη πράξη της Τουρκίας ως πειρατεία. Η αλήθεια είναι πως παρότι η Κύπρος υφίσταται μια καθ’ υποτροπή βάναυση και κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, η νομική της θέση είναι από πλευράς Διεθνούς Δικαίου πιο ισχυρή γιατί βασίζεται σε Διεθνείς Συμφωνίες.
Τέλος θεώρησα πως δεν είναι τυχαία η χρονική στιγμή της έκδοσης της navtex για το Barbaros από πλευράς Τουρκίας. Έγινε αμέσως μετά την αναδίπλωση της προσπάθειας ερευνών του Orucs Reis σε μια ύστατη (μέχρι την επόμενη) προσπάθεια να δυναμιτίσει τη διαδικασία επανέναρξης διερευνητικών επαφών.
Έτσι η Τουρκία προσπάθησε να ενοποιήσει τις δύο περιπτώσεις και εγώ ήθελα να της καταστήσω σαφές πως η Κύπρος είναι ανεξάρτητη και κυρίαρχη και οι δύο περιπτώσεις ούτε ενοποιούνται, ούτε συμψηφίζονται, ούτε μπορεί να χρησιμοποιήσει το ένα Κράτος για να πιέσει το άλλο.
Δυστυχώς οι πειρατικές ενέργειες της Τουρκίας και η αποστολή του Barbaros στην κυπριακή ΑΟΖ δυναμιτίζουν εκ νέου αλόγιστα το κλίμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Θέλω να είμαι σαφής όπως ήταν σε δηλώσεις του ο ΥΠΕΞ της Ελλάδος κ. Δένδιας στις 31 Ιουλίου, ότι η Κύπρος θα έχει από την Ελλάδα τη στήριξη που θα ζητήσει και πως ήδη εργαζόμαστε από κοινού με τη Λευκωσία για την επιβολή θεματικά διευρυμένων, ποιοτικά αυστηρότερων και πολιτικά αποτελεσματικότερων κυρώσεων.
5) Τι εμποδίζει την Ελλάδα από το να προχωρήσει σε συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Κυπριακη Δημοκρατία; Η Ελλάδα είναι έτοιμη να προβεί σε τμηματικη οριοθέτηση με Αίγυπτο. Μια τέτοια εξέλιξη δεν απομονώνει την Κύπρο δινοντας περιθώριο στην Τουρκία να διεκδικήσει τις παράνομες αξιώσεις της;
Η Ελλάδα όπως και η Κύπρος είναι χώρες που κινούνται με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη Διεθνή Νομιμότητα. Προχωρούμε σε οριοθετήσεις μεθοδικά αλλά πάντα λαμβάνοντας υπόψη το ευρύτερο γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό περιβάλλον. Η υπογραφή του μνημονίου Σαράτζ-Τουρκίας έχει αλλάξει την ανάλυση κινδύνου και έχει καταστήσει επιτακτική την ανάγκη μιας ολιστικής ρύθμισης με όλα τα παράκτια κράτη.
Ξεκινήσαμε από την Ιταλία κλείνοντας μια εκκρεμότητα που επίσης χρόνιζε από το 1977. Συνεχίζουμε με την Αίγυπτο όπου οι συνθήκες είναι πολύ πιο δύσκολες συγκριτικά με τη διαπραγμάτευση της Ιταλίας για γνωστούς και ευνόητους λόγους. Θυμίζω επίσης ότι η διαπραγμάτευση αυτή ξεκίνησε το 2005 . Τμηματική οριοθέτηση με την Αίγυπτο δεν συνεπάγεται οριστική ή τελική οριοθέτηση.
Επίσης δεν μπορούμε να προδικάσουμε την κατάληξη μιας ζωντανής εν εξελίξει διαπραγμάτευσης η όποια αποτελεί μια δύσκολη πολυπαραγοντική εξίσωση που επηρεάζεται από την ευρύτερη περιφερειακή δυναμική, όπως οι εξελίξεις στη Λιβύη. Μη ξεχνάτε άλλωστε πως και η οριοθέτηση μεταξύ Κύπρου-Αιγύπτου είναι και αυτή εν μέρει τμηματική.
Η προτεραιότητα μας είναι να εξουδετερώσουμε το μνημόνιο Σαράτζ-Τουρκίας, γιατί αυτό και μόνο αποκόπτει οριστικά την Ελλάδα από την Ανατολική Μεσόγειο και κατ επέκταση τη Κύπρο και στη βάση αυτή και μόνο πρέπει να δούμε την ενδεχόμενη συμφωνία Ελλάδος-Αιγύπτου. Μια οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο δεν βοηθάει άμεσα σε κάτι τέτοιο γιατί δεν υπάρχουν θαλάσσιες ζώνες προς οριοθέτηση μεταξύ Κύπρου-Λιβύης.
Παρεμβάλλεται η Αίγυπτος. Δεν θα ήταν συνετό, όταν θα αποφασίσουμε να πάμε σε οριοθέτηση Κύπρου-Ελλάδας εκτός από την αρνητική στάση της Τουρκίας να έχουμε να αντιμετωπίσουμε τυχόν αρνητική στάση και της Αιγύπτου, γιατί τότε τα πράγματα ακόμη και εάν προσφύγουμε στη Χάγη θα είναι αρνητικά και για τα δύο κράτη.
Θέλει υπομονή και επιμονή. Η πιθανότητα μιας μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο δεν εγκαταλείπει ούτε την Κύπρο ούτε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος στην όποια θαλάσσια περιοχή θα μείνει προς μελλοντική οριοθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο.
6) Θεωρείται πως πρέπει να υπάρχει ενιαίος αμυντικός χώρος Κύπρου Ελλάδας;
Η στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών, δηλαδή των δύο ανεξάρτητων και κυρίαρχων κρατών , στον ενιαίο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου είναι ζωτικής σημασίας για τον Ελληνισμό.
Από το 2011 και μετά, το «Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου» αντικαταστάθηκε με την «Μόνιμη, Σταθερή και Αναβαθμισμένη Συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου στους Τομείς Άμυνας και Ασφάλειας» προκειμένου να είναι συμβατό με το κείμενο της Συνθήκης της Λισαβόνας της ΕΕ.
Αυτή η συνεργασία από την οποία απορρέει απαίτηση για πρόληψη και επιτυχή αντιμετώπιση μιας κρίσης, όπως επίσης η υποχρέωση προστασίας της εδαφικής ακεραιότητας, της εθνικής ανεξαρτησίας και των εθνικών συμφερόντων της Κύπρου, αποτελεί ύψιστο εθνικό, ηθικό και πολιτικό καθήκον της Ελλάδος.
Με λίγα λόγια δεν υπάρχει περίπτωση να δεχθεί η Κύπρος επίθεση και να μη βρεθεί ένοπλα η Ελλάδα στο πλευρό της. Μην ξεχνάτε ότι στην Κύπρο βρίσκεται μία από τις πιο ενισχυμένες και άρτια εξοπλισμένες Ταξιαρχίες των Ελληνικών Δυνάμεων, που είναι η ΕΛΔΥΚ.
